Játékos kedvűek és korgó gyomrúak / Ойынпаздар мен ашқарақтар

 

Bódi Kati: Edény / Кати Боди: ыдыс

Bizony, ezt a sok vendéget illik megvendégelni. Hét nap, hét éjszaka sütöttünk, főztünk, hogy mindenki teletömhesse a hasát. Szépen megterítettük az asztalt.
Hohó, te gézengúz, mit művelsz azzal a kaláccsal? Nem mondta az anyukád, hogy ne játssz az étellel?!
Nos, megnyugodhattok, mi ilyet nem fogunk mondani senkinek. Sőt, éppen arra kérünk most, hogy játssz az étellel!

Képzeld el, vajon milyen bolondos ételek lehetnek az asztalon? Képzelj el tarka-barka, csúszó-mászó, girbe-gurba ételeket, és rajzold le őket! A rajzodat négyzet alakú keretben készítsd el, és használd fel az alábbi szavak legalább egyikét:

alma, árpa, asztalterítő, barna, bor, boróka, csipkebogyó, csokoládé, csont, görögdinnye, edény, fagylalt, galagonya, gyökér, ital, játék, kalap, kanál, kaviár, kenyér, kés, kifli, kocka, koldus, korsó, krumpli, kürtős kalács, lángos, lepény, leves, limonádé, óriás, piskóta, pogácsa, som, sült, szék, szőlő, tea, tej, tejföl, teknő, torta, ünnep, vendég, zsemle

A játékra életkortól és lakóhelytől függetlenül bárki jelentkezhet, de egy jelentkező egy pályamunkát adhat be.

A leadott pályamunka formátuma: jpg vagy pdf
Leadási határidő: 2021. január 11. 20:00
A pályamunkát ide küldd: iro.cimborak@gmail.com
A levélben írd meg a neved, a lakóhelyed és az életkorod.

Біз келетін қонақтарды жақсы қарсы алу үшін жеті күн, жеті түн бел шешпей түрлі-түрлі дәмді ас пісірдік. Әркім қалағанынан дәм тата алады. Дастархан аста-төк болып әзірленді.
"Балақай, сен андағы тортты не істейін деп отырсың? Тамақпен ойнауға болмайды" - деп үйде аналарың үйреткен жоқ па еді?"

Қысылып қалдың ба? Мазаланба! Жай айтып тұрмыз. Қалауыңша ойна. Көз алдыңа кемпірқосаққа ұқсайтын түрлі-түсті, тісі ақсиған динозаврды елестететін, кірпіге ұқсап домаланған тағамдар елестеп тұр ма? Онда сол суретті салып, бізге жолда. Суреттің пішіні төртбұрышты болсын және төмендегі сөздердің біреуін қолдан!

алма, арпа, асжаулық, қоңыр, торы, боза, арша, итмұрын, шоколад, сүйек, қарбыз, ыдыс, балмұздақ, долана, тамыр, сусын, ішімдік, ойын, ойыншық, қалпақ, қасық, уылдырық, нан, пышақ, собалақ/рогалик, куб –текше, қайыршы, құмыра, картоп, бұралған қалаш, майға піскен шелпек, жеті нан, сорпа, лимонад, алып, бисквит, бауырсаққа ұқсас нан, қызыл тал, қуырылған, орындық, жүзім, шай, сүт, қаймақ, астау, торт, мереке, той, қонақ, жай тоқаш

Кез-келген адам жасына және тұрғылықты жеріне қарамастан ойынға сурет жібере алады, бірақ ойынға тек қана бір каллиграмманы ұсына алады.

Сурет форматы jpg немесе pdf болуы керек.
Мерзімі: 2020 жыл 11 қаңтар, сағат 24:00 дейін
Өз суретіңізді осында жіберіңіз: kemenger.sandyq@gmail.com
Хатта өз атыңызды, тұрғылықты мекеніңізді және жасыңызды жазуды ұмытпаңыз.

Csillagkalligram / Жұлдыз калиграммасы

Bertóti Johanna: Kulcs / Йоханна Бертоти: кілт

Ha kedvet kaptál a játékhoz, de az előző feladatokról lemaradtál, itt találod őket:

Kétlábúak és soklábúak

Ifjak és vének

A következő játék kiírását a napokban tesszük közzé, de a korábbi játékokhoz is küldhetsz be munkát január 11-ig.

Егер ойын сізге ұнаса, бірақ алдыңғы тапсырмаларды көрмей қалсаңыз, онда осы сілтемелер бойынша өтіңіз:

Екі аяқтылар мен көп аяқтылар

Жастар мен Қарттар

Келесі ойынды жуық арада жариялайтын боламыз, бірақ алдыңғы ойындарға қатысамын десеңіз, онда 11 қаңтарға дейін өз жұмысыңызды бізге жолдаңыз.

Tasi Katalin: Árvák éneke

Illusztráció: Klesitz Piroska

Kulcsszavak: boróka, csecsemő, fűzfa (арша, нәресте, тал)

Csöndes őszi estén,

boróka tövében

csecsemő rídogál

hamuszín holdfényben.

Arra megy a leány,

keblére emeli,

karjában ringatja,

dúdolgat is neki.

Keblére emeli,

elringatja szépen,

csöndes őszi estén,

boróka tövében.

Hazaviszi féltőn,

dúdolgat is neki.

’kinek mondja: másé,

bizony, el nem hiszi.

-

Nyári nap hajnalán

juhar hűs tövében

nevetgél a gyermek

mezítláb a réten. 

Mezítláb a réten

a lány dalol neki,

harmatos fű selymén

játszadozni viszi.

"Emitt karvaly fészkel,

Lásd, ott ménes szalad,

Som terem és platán.

Arra fut a patak.

Lásd, ott ménes szalad,

csikó nyargal, szökell.”

Dalol neki a lány:

„Soha nem hagylak el."

-

Szomorú fűz. Felleg.

Sírdogál a gyermek.

Fenyőt dönt egy férfi

kék hold fénye mellett.

Kék hold fénye mellett

galagonya fázik.

Sírdogál a gyermek.

Gyertya fénye játszik.

Letérdel a hold is

a nagy magas égből,

kicsi kereszt áll ki

a fűzfa tövéből.

"Elhagytál hát mégis,

árva leány, anyám,

A nagy magas égből

nézz le néha reám.

-

Kebledre emeltél,

szíveden ringattál

patakra, ménesre,

dalra tanítgattál.

Hazavittél féltőn,

dúdolgattál nekem.

Hogy nem anyám voltál,

bizony, el nem hiszem.

Mezítláb a réten,

ahányszor majd járok,

csöndes, őszi estén

mindig rád találok.

Dalod elringatom

szívem közepében,

mint te, engem, egyszer,

boróka tövében."

Szerkesztette: Turbuly Lilla

A verset angolul, Joe Váradi fordításában az alábbi linken éred el: LINK

Каталин Таши: Жетімдер балладасы

Суретші: Пирошка Клешиц

Негізгі сөздер: арша, нәресте, тал (boróka, csecsemő, fűzfa)

Күздің тымық кеші еді,

Салқын самал еседі.

Айлы түнде бойжеткен,

Бой сергітсем деп еді.

Кенет балғын сәбидің 

Үні келді құлаққа.

Жұмбағы көп пәнидің,

Алары аз ба сынаққа?!

Арша талдың түбінде,

Күздің салқын күнінде.

Айдың күлгін сәулесі,

Түсіп балғын бетіне.

Сәби жатыр шырылдап,

Қалай кері бұрылмақ.

Келді жетіп жанына,

Қалай мұны ұғынбақ?

Бауырына басады,

Қалай одан қашады.

Ет жүрегі елжіреп,

Көңілі толқып-тасады.

Әлдилейді жұбатып,

Кетті қызды қуантып.

Әннің тыңдап әуенін,

Жатқан сынды ұнатып.

Ойламай күн бағысты,

Алдағы асау ағысты. 

Тал ағаштың түбінде,

Қос мұңлық солай табысты.

Көтеріп ап сәбиді,

Үйіне ару қайтады.

Шақалақты тербетіп,

Әлди жырын айтады.

Имене қарап жан-жаққа,

Үйіне алып келеді.

Өзгенікі деп бұл сәби,

Айтқанға кім сенеді.

-

Жаздың шуақ күнінде,

Үйеңкінің түбінде.

Жарқылдап күлген жас сәби,

Жалаң аяқ шапқылап,

Жүгіріп жүр бүгінде.

Бойжеткеннің алдында,

Жалаң аяқ шалғында.

Оған ән-жыр айтады,

Саялы салқын тал мұнда.

Шық көмкерген жібектей,

Көк шалғында ойнайды.

Мейірленіп сәбидің,

Қызығына тоймайды.

«Қаршыға ұя салыпты,

Қараңдар анда жылқыны.

Қызылтал мен шынарға

Ағады бұлақ бұлқынып.

Қараңдар, онда үйір жүр,

Құлдыраңдап құлын жүр.

Сені әсте бермен ешкімге» -

деп қыз оған арнар жыр.

-

«Жазмыштан озмыш жоқ» деген,

Өмірге деген өкпеден:   

Ойнақтап жүрген сәбидің,

Қалмады жасы төкпеген.

Тал мұңға батқан, боз аспан.

Өксиді бала адасқан. 

Балқарағайды біреу жаңқалап,

Ай сәулесінен өзін қалқалап.

Көкшулан айдың астында,

Долана дәні қалтырап,

Жеткіншек бала зарлайды,

Он саққа ойы шарқ ұрад.

Тапжылмай ай да қалғандай,

Зеңгір көктің астында,

Жылайды сәби сормаңдай.

Айрылды жалғыз жақыннан,

Тұрады қалай толғанбай.

Кішкентай крест қойыпты,

Сәмбітал ағашы астында.

Жаңадан ғана үйілген,

Томпайған мүрде басында.

«Шынымен тастап кеттің бе?!

Жүремін қалай сен жоқта?!

Зеңгір биік аспаннан,

Көз салшы мендей бейбаққа.

-

«Кеудеңе басып сен мені,

Жүрегіңмен тербеттің. 

Бұлақ пен үйірге апарып,

Ән-жырға мені үйреттің.

Үреймен үйге апарып,

Әлдилеп мені тербедің.

Өгей ана дегенге,

Ант етем, еш сенбедім.

Шабындықта жүгіріп,

Әлі талай жүрермін.

Күздің тымық кешінде,

Жоқтығыңды білермін.

Сен сияқты мәпелеп,

Қиялымда тербермін.

Өзіңді іздеп қыз-ана, 

Өмір бойы өтермін.

Аудармашылар: Джо Варади, Алтыншаш Жақиянова. Редактор: Бабақұмар Хинаят

Төмендегі сілтеме бойынша өтіп, Джо Варади жасаған өлеңнің ағылшын тіліндегі аудармасын оқи аласыздар: СІЛТЕМЕ

Алтыншаш Жақиянова: Талпыну

Суретші: Имола Юлианна Сабо

Негізгі сөздер: сурет, сөз, сан (kép, szó, szám)

Хабарсыз ешбір нәрседен,

Өмірге келген жас сәби.

Даналар сүрген өмірде,

Күнәсіз таза пәк сәби.

Тұманды көзі мұнартып,

Көреді әрең бір сұлба.

Суреттерді ашық қабылдап,

Қарайды кейін жылтырға.

Әпіл-тәпіл басқанда,

Епсіз сәби құлардай.

Шығарып дыбыс әртүрлі,

Кемсеңдеп кейде жылардай.

Жасырынбақ ойнайды,

Санамағын санайды.

Сурет салып, сөз сөйлеп,

Дүниеге қарайды.

Адам Давидтің “Сурет, сөз, сан” өлеңінің желісімен жазылған өлең

Аудармашылар: Эрика Xисем, Алтыншаш Жақиянова. Редакторлар: Бабақұмар Хинаят

Dávid Ádám: Kép, szó, szám

Illusztráció: Szabó Imola Julianna

Kulcsszavak: kép, szó, szám (cурет, сөз, сан)

Analfabéta minden újszülött,

habár az ős-tudás világra jött

velünk, de alig látunk még, hiszen

hangyafocit jatszik a bébiszem.

Utána már felfogunk képeket,

s mikor lábunk sutácskán lépeget,

szánk szavakat formálva sír, nevet,

hunyó számol, és a búvóhelyed

kép, szó, szám.

(Weöres Sándor Fű, fa, füst c. versének parafrázisa)

Szerkesztette: Turbuly Lilla

Majoros Nóra: Apukám sátrat épít

Illusztráció: Varga Zsófi

Kulcsszavak: apa, sátor, szél (әке, шатыр, жел)

Alig kelt fel a nap, alig nyújtózkodott meg a reggeli szél, az apukám megkérdezte, vele tartok-e. Az ölébe ültem, kuckóztam ott egy kicsit. Kidörgöltem a szememből az álmot, megcirógattam a karját. Mintha fű nőtt volna rajta. Szerettem azt játszani, hogy az ujjaimmal lépkedek, és közben azt képzelem, sétálok a mezőn.
– Hova mész?
– Sátrat építeni.
Kimentünk együtt a mezőre. Ott leült a földre, de nem keresztbe tett lábbal, ahogy az anyukám vagy a nagybátyám vagy a barátom vagy én, hanem két lábát két oldalra hajtotta, mint a duplavét. Én pillangókat kergettem, szöcskét fogtam, virágot szedtem, ő nézegetett, fülelt, dudorászott. Aztán hazamentünk.

Нора Майорош: Ертегілерден жасалған шатыр

 

Суретші: Жофия Варга  

Негізгі сөздер: әке, шатыр, жел (apa, sátor, szél)

Таң әлі атқан жоқ, таңертеңгі самал жел баяу соғып тұрды. Әкем менімен бірге жүресің бе деп сұрады. Мен оның тізесіне жайғасып алдым да, көзімді уқалап, ұйқыдан әрең ояндым. Әкемнің қолын сипадым. Оның қолындағы шаш жұмсақ шөп тәрізді. Мен саусақтарыммен оның қолында жүріп, өзім құдды бір көғалда жүргендей қиялдатынмын.
– Сен қайда барасың?
– Шатыр тігуге барамын.
Біз алқапқа бірге келдік. Ол жерге отыра кетті, бірақ менің анам, ағам, досым немесе мен сияқты малдас құрып отырмады, ол аяқтарын екі жағына "У" әрпі тәрізді жайып қойды. Мен көбелектердің артынан жүгірдім, шегірткелерді аулап, гүл жинадым. Ол жан-жағына қарап, бірдеңені тыңдағандай болды да, ыңылдап өлеңдетті. Содан кейін біз үйге қайттық.

Алтыншаш Жақиянова: Сағындым, әже

 

Суретші: Ихсан Жақиянов

Негізгі сөздер: қаймақ, айран, әже (tejföl, kefír, nagymama)

Күттің бе екен балапаныңды,
Сағындым, әже, алақаныңды.

Өзің – қуат беретін,
Сезім-шуақ төгетін,
Сені сағындым, әже!

Кетпейді естен күлімдегенің,
Басымнан сипап «күнім» дегенің.

Ертек, жұмбақтарыңды,
Күле тіл қатқаныңды,
Жүрмін сағынып, әже!

Ірімшік, айран, таба наныңды,
Сағындым қаймақ жалағанымды.

Тәтті балқаймағыңды,
Тосқан балдай дәміңді,
Аңсап сағынам, әже!

Мейірім төккен шуағың – нұрың,
Әжетай, сені сағынып жүрмін.

Мәңгі сағынышымсың,
Менің бағым үшін шын,
Өмір сүргенсің, әже!

P.S
Нұр берген өзің өміріме, әже,
Сағынып келдім қабіріңе, әже.

Бетін мамық қар жапқан,
Көріп орныңды жатқан,
Аңсап, қамығам, әже!

Altynshash Zhakiyanova: Hiányzol, nagyi!

 

Illusztráció: Ikhsan Zhakiyanov

Kulcsszavak: tejföl, kefír, nagymama (қаймақ, айран, әже)

Hogy vártad a te unokádat!
Nélküled, nagyi, nagyobb a bánat.
Veled erősebb voltam,
szeretni tőled tanultam,
úgy hiányzol, nagyi!

Mosolyodat sose felejtem,
simogattál és mondtad: „lelkem”.
Találósaid, regéid,
rám mosolygó meséid,
hiányoznak, nagyi!

Kenyered, kefíred és sajtod,
tejfölöd, ahogy elém tartod
–  édes és nyalogatom –,
ételeid az asztalon
úgy hiányoznak, nagyi!

Napfényem volt gondoskodásod,
nélküled borúsabban látok,
homályosabb a lelkem.
Sugarad hogy érdemeltem?
Bár élnél még, nagyi!

P.S.
Te voltál mosolygó napom, nagyi,
sírodhoz hoztam bánatom, nagyi.
Hófödte sírod mellett
látom sugárzó lelked –
vágyom rá, nagymama!

Fordította: Babakumar Khinayat, Miklya Zsolt. Szerkesztette: Majoros Nóra

Várfalvy Emőke: Csillaggyöngy üzenet

 

Illusztráció: Maul Ági

Kulcsszavak: csillag, este, gyöngy (жұлдыз, кешке, інжу)

Gréti nagymamája pitét süt. Almásat. Olyan puhát és kevés tésztásat, amilyet semelyik cukrászda sem árul. Ilyet csak a nagymamák sütnek. Alexa nagyija meg horgol. Olyan Barbie ruhái vannak, hogy bármelyikért odaadnám az én Barbie-m összes cuccát. Sőt, a Barbie-t is.
Nelli mamája meg minden délután ott van hajszálpontosan a napközi végén, egy perccel sem később. Mindig a Nelli mehet először haza, és a mamája mindig a kedvencét hozza. Azt a szivárványszínű savanyú gumicukrot, ami csigába van tekerve.
Az én nagyim… nos, ő nem süt pitét. A horgolótűvel is maximum a szusit tudná felcsipegetni, főleg, ha kettő lenne belőle neki (egy sincs), és soha sehova nem ér oda időben. Vagyis a napközibe soha, de a Perseidák nevű meteorraj érkezést szinte percre pontosan be tudja saccolni. Olyankor mindig ott vagyunk a dombtetőn, és fekszünk a barna pöttyös pléden egymás mellett. Mentás limonádét szürcsölünk, közben egész mogyorós csokikockákat szopogatunk, amitől persze anya teljesen ki van borulva, mert este kilenc után édességet enni, pláne fogmosás után! Borzalom!

Эмөке Варфалви: Інжутізбек

 

Суретші: Аги Маул

Негізгі сөздер: жұлдыз, кешке, інжу (csillag, este, gyöngy)

Гретидің әжесі ішіне алма салып қаусырма нан пісіреді. Ешбір дәмхананың  аспаздары оны дәл осылай қытырлақ әрі жұмсақ етіп пісіре алмайды. Мұндай дәмді қаусырма нанды пісіру тек Гретидің әжесінің ғана қолынан келеді.

Алексаның әжесі ілмек бізбен тоқыма тоқиды. Оның Барби қуыршағына арнап тіккен киімдері өте әдемі. Мен өзімнің қуыршақтарымның барлық заттарын сол киімдерге ойланбастан айырбастар едім. Керек десе Барбидің өзін де бере саламын.

Ал, Неллидің әжесі балабақшадан оны алып кетуге түс қайта кешікпей, дәл кесімді уақытында келеді. Ол тіпті бір минутқа да кешікпейді. Сондықтан Нелли үйіне бәрімізден бұрын қайтады. Сонымен бірге әжесі оның сүйікті кәмпитін ала келуді де ұмытпайды. Кәмпит – кемпірқосақ түсті, ұлу секілді  ширатылған, дәмі қышқылтым мармелад.

Зита Мураньи: Кемпірқосақ – Жарқын Утешова: Бала арманы

Суретші: Андреа Демени

Негізгі сөздер: есік, мең, жетім (ajtó, anyajegy, árva)

Анашым, кофе дағы да
қататын есік бетіне
ұқсай ма менің меңіме?
Ашылатын бір тынбай,
анасы бар ма есіктің,
жетім боп әлде қалдыма-ай?
Ұйқысын қиып анашым
таңертең ерте ол тұрар.
Ілесіп оның артынан
тынымсыз есік сықырлар.
Анамнан қалмай мен -дағы
таңертең ерте тұрамын
есіктің мына шиқылын
жеп қоймайды неге мына күн?
Анашым, күн көрінсе
бар емес пе оның аяғы?
Терезеден төгіліп
аймаласа жақтауын
көремін неге тек нұрын,
сеземін тек жылуын?
Сонау көкте бұлттар да
жүзетін жалғыз қалықтап
біздің есік сияқты
өзі жетім, өзі аппақ.
Көз талдырып қарасам
секілді көктің секпілі,
ұқсайды кейде меңіме
қап-қара нөсер төктірді.
Сіркіреп жаңбыр жауғанда
қалады күн де тығылып
Естимсіз, анашым
жауын жауып өткенде
кемпірқосақ шығады
бөлмемізден жүгіріп. 

Аудармашылар: Изабелла Надь, Мира Сембайқызы. Редакторы: Бабақұмар Хинаят

Murányi Zita: Szivárvány

Illusztráció: Demény Andrea

Kulcsszavak: ajtó, anyajegy, árva (есік, мең, жетім)

Anya, az ajtón a kávéfolt olyan,
mint az arcomon az anyajegy?
Anya, az ajtónak is van anyukája,
vagy az ajtó árva? Anya, te miért
kelsz korán, én meg utánad a nyikorgásra?
Anya, a nyikorgást miért nem есік мең
a reggelek, miért hallom mindig,
ha belépsz a szobába? Anya, a napocskának
is van lába, de csak a fényét látom,
és érzem a meleget, ha megsimogatja az
ablakkeretet. És a felhő olyan, mint a жетім,
olyan fehér, mint az ajtó,
mintha az ég szeplője lenne,
vagy az ég anyajegye, és hogyha elered az eső,
a napot se látom. Anya, hallod amikor
kimegy a szobából szivárványlábon?

Szerkesztette: Turbuly Lilla

Ifjak és vének / Жастар мен Қарттар

 

Miklós Rita: Ajtó / Рита Миклош: Есік

Beengedtünk a szósátorba ifjat és vénet, kisbabát és nagymamát. Játszunk a szőnyegen, este mesét mondanak az öregek, és tea illata lengi be a sátrat. Amikor besötétedik, pokrócokat terítünk a sátor elé a mezőre, és a gőzölgő bögrékkel a kezünkben kiülünk a szabadba. Csillagok ragyoknak az égen, a szemekben, az álmokban. Te látod a mesélő csillagképeket?

Olvasói munkák / Оқырман шығармашылығы

 

Aziza Zhusupova: Kecske (17 éves, Nur-Szultan)
 Азиза Жүсіпова: ешкі (17 жас, Нұр-Сұлтан қаласы)

Zarina Myrzakhanova: Állatok (18 éves, Turkesztán) 
Зарина Мырзаханова: жануарлар (18 жас, Түркістан қаласы)

Mátis Milán: Ürge (11 éves, Budapest)
Милан Матиш: сарышұнақ (11 жас, Будапешт)

Négylábúak / Төрт аяқтылар

Kairat Zhairbek: Bika / Қайрат Жәйірбек: бұқа

Majoros Nóra: Ürge / Нора Майорош: сарышұнақ 

 

Szüdi János: Barom / Янош Сүди: мал

Holló Anna: Medve / Анна Холло: аю

Суреттегі мәтін мағынасы: Біз аюмыз, бірақ қоңыр аю боламыз ба, 
полярлық аю боламыз ба, әлде шоқжұлдыз боламыз ба, оны әлі шешпедік

Fricska Dorka: Görény / Дорка Фричка: күзен

Abdraim Tolymbek: A barna bárány

 

Illusztráció: Aidarbek Gazizuly

Kulcsszavak: ég, fű, bárány (aспан, шөп, қозы)

Makrancos volt a hároméves csikó, tépte, rágta a zablát. Teljes erejéből húzta a kantárt a pisze, napcserzette arcú fiú, de a csikó csak nem engedelmeskedett.
Nyugodt volt a vidék, csak néhány veréb röpdösött a kék égen, mozgásnak más jelét nem lehetett látni. Csendes volt az árvalányhajas, seprőfüves sztyeppe. Észrevétlenül bújtak meg a távolban az aul jurtái.
A fiú, Aitkazi először indult ilyen nagy útra. Amikor felnyergelte a csikót, bátyja, Amirgazi többször is figyelmeztette, hogy a ló nyakas, forróvérű és kiszámíthatatlan. Aitgazi óvatosan ügetett hát egy darabig, aztán kíváncsiságból a ló oldalába nyomta a sarkát. Nekiiramodott a csikó, mint a szélvész.
A fiú engedte egy kicsit szaladni, aztán megrántotta a kantárt.
– Eleget szaladtál? Állj meg, te bolond! – kiáltotta neki.

Толымбек Әбдірайым: Қоңыр қозы

Суретші: Айдарбек Ғазизұлы

Негізгі сөздер: aспан, шөп, қозы (ég, fű, bárány)

Ауыздықпен алысқан асау құнан кішкентай иесіне ырық берер емес. Тәмпіш танау қара бала шаужайлап-ақ келеді. Төңірек тым-тырыс, зеңгір көкте әуелеп ұшқан бозторғайдан өзге тіршілік белгісі білінбейді. Ақселеу мен изені аралас маң дала тоң-торыс. Ауыл үйлері көз ұшында әзер-әзер бұлдырап көрінеді.
Айтқазының құнанға алғаш мінуі. Ағасы Әмірғазы атты ерттеп аттандырар алдында, ұзақ шаппа, құнанның басы қатты және қызбалығы бар деген қайта-қайта тапсырып. Шоқырақтай  желіп келе жатты да, әуестік билеп  тебініп қалғаны сол еді, келесі сәтте екпіндей шауып, зулай түсті кер құнан.  Біраз уақыт басын жіберіп алды да, тізгін тартты.
– Осы да жетер? Тоқтай ғой тентегім!..

Изабелла Надь: Шаһар сыртында

Суретші: Кристина Марош

Негізгі сөздер: aт, биік, көгал (ló, magas, mező)


Сыртында шаһар жүрміз біз.
Бозбала бойшаң қасымда
Көктем келді , көк түлеп,
Салқындықтан қалмады із.

Бұртиған бүршік бұтақта
Бозбаладай сүйкімді.
Ару көктемім келді деп,
Бозбала отыр күлімдеп...

Күн шапағы аймалап,
Шаттық  нұрын төгеді.
Ат жалын тарап, бозбала,
Алма беріп еркелетеді.

Жануарда сүйсініп,
Жақындайды сүйкене.
Қолынан ұстап, бозбала
Айналамыз бір денеге.

Ауа толы шіркейлер,
Қоңыз да ән салады.
Әлде неге таласып,
Торғайлар шоқысып қалуда.

Жан-жануар оянып,
Көктемді қарсы алуда...
Жанымда биік бозбала,
Жүрегіме көктем қонуда...

Аудармашылар: Изабелла Надь, Нұржан Түменов, Жарқын Утешова

Nagy Izabella: Városon túl

Illusztráció: Maros Krisztina

Kulcsszavak: ló, magas, mező (aт, биік, көгал)

A magas fiú meg én

tavasszal nekiindulunk

amikor kisarjad a fű

és a bokrok ághegyein

világoszöld levelek buggyannak.

Egymásra nevetünk

tavasszal ezt is szabad

ahogy a hajnal felébred csicseregve

és ránk szakad a vidámság

kint a mező szélén.

A magas fiú nézi a lovat

almacsutkát ad neki és megsimítja

amint közeljön hozzánk kiváncsian

és a távolság megszűnik közöttünk

kézenfogva tovább indulunk.

A levegőben bogárhangok

a bokrokban verebek harca

amerre nézünk állat-zajok

és a magas fiú meg én

a pillanatra ide tartozunk.

Szerkesztette: Németh Eszter

Egri Mónika: Fényküldötte

Illusztráció: Kőszeghy Csilla

Kulcsszavak: kutya, fekete, vadász (ит, қара, аңшы)

A fényből küldtek
időszámítás előtt nemtudomhányban.
De ki számolja?
Ez csak itt fontos,
ahol fekete vagyok.
Lehetnék fehér is,
de én akartam így.
Nem azért, hogy féljenek.
Csak úgy.
Mert nem számít.
Azt mondták, kellek ide.
Meg azt is mondták, lehetek bármilyen.
Bolondos, bölcs, vagy bölcsen bolondos.
Lehetek sötét, vagy akár sánta,
Vágtázó vadász vagy világvándor.
Úgy döntöttem, ha már
ennyi munkát rakok bele,
akkor leszek mindegyik.
Azt mondták,
legyen a neved kutya,
nem tiltakoztam,
mert jól hangzott.
És most itt vagyok.  

De ember
nem akartam már lenni.

Szerkesztette: Németh Eszter

Моника Эгри: Сәуле едім

Суретші: Чилла Көсеги

Негізгі сөздер: ит, қара, аңшы (kutya, fekete, vadász)
 

Мені осында жіберді,
Әу бастағы сәуле едім.
Кім санапты ол шақты,
Дәл уақытын білмедім.
Қарасы ма түсімнің,
Маңызды емес ол аса,
Аппақ түс те бойыма,
Кетер еді жараса.
Үрей емес, үлгі үшін,
Мен қаладым қараны,
Қара болды таңдаған,
Көңілімнің қалауы.
Шақырды олар осында,
Қажетсің деп қоймады.
Орындауға келісті,
Таңдауымды ойдағы.
Күрең, тіпті кеміс те,
Ақылды да, аңғал да.
Жүйрік мініп жүйткіп,
Шабар едім заңғарға.
Саят құрған аңшы да,
Жолкезбе де болар ем.
Бұла күштің бойдағы,
Барлығын да салар ем.
Ит бол деді сонда олар,
Аты ұнады, құптадым.
Ұсынысты қабыл ап,
Осында кеп тоқтадым.

Ал адам ше,
Келмейді адам болғым,
ұққаным.

Аудармашылар: Нора Майорош, Нұржан Түменов, Серікбол Хасан

Zaure Torekhan: Molli, a moly

 

Illusztráció: Rátkai Kornél

Kulcsszavak: barát, gyapjú, lepke (дос, жүн, көбелек)

A városban a rengeteg nagy, emeletes ház között megbújt egy pici, régi házikó. Ketten éltek benne: Akari anyó és Halom apó. Akari anyó legszívesebben a ház előtt üldögélt, zsörtölődött a szomszédokkal, és kéretlen tanácsokat osztogatott a járókelőknek. Halom apó régi holmikat gyűjtögetett a padláson. Mindent eltett, amire úgy gondolta, egyszer még jó lesz valamire.
Egy idő után a padlást elborították a kacatok: bice-bóca székek, karfatörött fotelek, portól fakó szőnyegek, hangjukvesztett rádiók, doboztévék, rozsdafoltos asztali lámpák. A legsötétebb, legtávolabbi sarokban pedig egy ódon szekrény állt. Újkorában ruhák laktak benne, most pókok és molylepkék.
Ennek a szekrénynek a középső polcán élt Molli, a molylepke. A szekrény legelőkelőbb polca volt ez, mert a sűrű por alatt Akari anyó pár régi selyemsálja és gyöngysora lapult, meg egy üvegcse parfüm, amit az anyó fiatal korában használt.

Зауре Төрехан: Мөлдір күйекөбелек

Суретші: Корнел Раткай

Негізгі сөздер: дос, жүн, көбелек (barát, gyapjú, lepke)

Зәулім ғимараттары бой көтерген алып бір шаһарда жалғыз ғана ескі үй қалыпты. Үйдің қожайындары Қытымыр әжей мен Сараң ата еді. Қытымыр әже үйдің ауласында отырып, көрші-қолаң балаларға ұрысуды жақсы көретін. Ол тіпті жол-жөнекей өтіп бара жатқан адамдарға ескертпе жасаудан тайынбайтын. Ал Сараң ата өзінің ескі-құсқы заттарын ешқашан да тастамайды. Ол өзіне болашақта қажет болып қалуы мүмкін барлық заттарды үйдің шатырының астында сақтайды екен.
Ол үйдің шатырында аяғы сынық орындықтар, шынтақшасы тозған кресло, шаң-тозаң басқан кілем, жұмыс істемейтін радио қабылдағыштар, қорап пішінді теледидар, тот басқан үстел лампасы сияқты заттар жинаулы тұр еді. Ал шатырдың ең қараңғы бір бұрышында үлкен ағаш шифоньер тұрды. Бұрындары ол киім-кешек сақтайтын жаңа ағаш шкаф болатын, ал енді күйекөбелектер мен өрмекшілердің тұрғылықты мекеніне айналыпты.

Szőcs Henriette: Vakáció

Illusztráció: Halász-Géczi Ágnes

Kulcsszavak: barát, dühös, ég (дос, ашулы, аспан)

Ilyen még sosem történt, hogy hiába csörgött az óra, Herceg, a barátom, nem kelt fel. Lesz nemulass, ha elkésik edzésről! A végén még az edző futtat vele és dühös lesz rá… Talán áttették a hajnali tréninget másik napra? Nem beszélt róla tegnap Mamával, és furcsa, hogy Mama sem jött felkelteni Herceget. Már megint ébreszt a telefonja, de csak kinyomja, a másik oldalára fordul, és alszik tovább. Hurrá, biztos szünet van, vagy valami ünnep, ezért nem kell felkelnie. Remélem nem beteg! Bár akkor már itt lenne a szobaszervíz, Mama, a lázmérővel, teával meg az undorító bogyókkal.

Хенриетт Сөч: Менің ойнағым келеді

Суретші: Агнеш Холас-Гейтси

Негізгі сөздер: дос, ашу, аспан (barát, dühös, ég)

Мұндай жағдай бұрын-соңды болған емес! Сағат қоңырауы қанша шырылдаса да Ханзада досымның оянар түрі жоқ. Жаттығудан кешіксе басына бәле болады ғой! Жаттықтырушы оны шеңбер бойымен жүгіртіп қойса қатты ашуланатын болады-ау... Мүмкін таңғы жаттығуды басқа күнге ауыстырған болар? Бірақ ол туралы кеше анасына ешнәрсе айтпап еді ғой. Қызық, анасы келіп неге оятпады екен? Қоңырау тағы безілдеді. Ол өшіре салды да қайтадан ұйқыға бас қойды. Тұрғысы келмей жатса демек сабақ жоқ, я болмаса бүгін бір мереке болғаны ғой. Ауырып қалды ма екен?. Олай болса анасы ендігі қолында термометрі, ыстық шайы мен ашты дәрісі бар, осы бөлмеде болар еді.

Kétlábúak és soklábúak / Екі аяқтылар мен көп аяқтылар

 

Ansagan Mustafa : Macska / Аңсаған Мұстафа: Мысық

Elkészült a sátor, majdnem ötszáz szóból szőttük a vásznát, és most várjuk a vendégeket. Vajon ki tér be először hozzánk? Kikukucskálunk az ajtón, egyikünk a jobb oldalon, másikunk a bal oldalon. Aki magas, az fent, aki meg alacsony, az lekuporodik a szőnyeggel borított padlóra, és onnan néz kifelé. Szemben, a domboldalon valami mozog! Egy pötty, két pötty, egyre több pötty, most már biztos, hogy errefelé tartanak. Az egyiknek két lába van, a másiknak négy, a harmadiknak lába kettő, szárnya kettő. Szélesre tárjuk az ajtót, és beengedünk mindenkit: embert is, állatot is! Gyere, lépj beljebb te is!

Szósátor / Сөзотау

Kazak-magyar gyerekirodalmi műhely

Қазақ-Мажар балалар әдебиеті шеберханасы

Kalas Zsuzsa: Szósátor / Калаш Жужа: Сөзотау

Kedves Olvasók,

majdnem pontosan két éve, 2018 novemberében, egy Nursultanban rendezett konferencián találkoztam Zauréval. A hatesztendős Író Cimborákról meséltem neki, ő meg arról, hogy szeretne egy gyerekirodalmi műhelyt szervezni a hazájában. Akkor a komoly hatéves meg az újszülött műhely összefogott, és elhatározta, hogy közös játékba kezd. Több mint egy év telt el, mire kitaláltuk, hogyan is játsszuk ezt a játékot. Összeszedtünk rengeteg szót, majdnem ötszázat, amelyek magyarul, kazakul valamiért fontosak számunkra. Ezeket a szavakat egymás nyelvére fordítottuk - ez lett a mi szavakból épített sátrunk. Aztán meghívtunk egy csomó játszótársat, hogy térjenek be hozzánk verssel, rajzzal, mesével, kalligrammal. A következő évben a két országban párhuzamosan készült az a rengeteg alkotás, amelyet elétek tárunk. Az elkövetkező hónapokban Titeket is vendégül látunk, kedves Olvasók, és hívunk Benneteket szósátrunkba, egy közös játékra.

A szervezésben segítségemre volt a magyar csapat: Bódi Kati, Kalas Zsuzsa és Széchey Rita

Szeretettel,

Majoros Nóra

Құрметті оқырман қауым!

Мен Зәурені осыдан екі жыл бұрын Нұр-Сұлтан қаласында өткен жазушылар форумында кездестірген едім. Біз әдебиет туралы ой толғап тұрып, мен оған еліміздегі бұдан алты жыл бұрын құрылған Балалар әдебиеті бірлестігі жайында әңгімелеп бергенмін. Ол бірлестікті «Жазушы достар» деп атаймыз. Зәуреге ол ұнады. Осындай бірлестікті өз елінде құрсам деген ниетін білдірді. Сөйтіп біздің есі кіріп қалған алты жасар баламыз жаңадан туған нәрестемен бірге ойын ойнағысы келді. Бір жыл бойы қандай ойын ойнағымыз келетінін ойластырдық. Қазақ және мажар тілдері үшін маңызды 500-дей сөз жинадық. Бұл сөздерді бір-біріміздің тілімізге аудардық, сөйтіп ол сөздік екі елге ортақ сөздерден құралған киіз үйге айналды. Бұл үйге көп достарымызды шақырдық, олар өлеңдерін, әңгіме, ертегілерін, суреттерін, каллиграммаларын алып келіп сыйлады. Алдағы уақытта сіздердің назарларыңызға ұсынатын шығармалар мен суреттер біздің жобамыздың өмірге келген екінші жылында атқарылды әрі екі елде бір кезеңде жарияланады. Қымбатты оқырмандар, сіздерді сөзден құралған киіз үйіміздің төрінде  бірге ойнауға шақырамыз.

Біздің елде бұл жобаны жүзеге асыруға көмек берген шағын командам бар: олар Кати Боди, Жужа Калаш мен Рита Сечей 

Ізгі тілекпен, 

Нора Майорош

Miklya Zsolt: Búcsú a hullámoktól - Szőnyi Gergely: Pontatlan idő

 

Szőnyi Gergely: Pontatlan idő

Miklya Zsolt: Búcsú a hullámoktól

Reggeli csöndességemben Jób könyvét olvasom, és az épp sorra kerülő szakaszban ez áll: „Kérdezd csak meg az állatokat, azok is tanítanak, és az égi madarakat, azok is tudósítanak. Vagy elmélkedj a földről, az is tanít, a tenger halai is beszélnek neked. Ki ne tudná mindezekről, hogy az Úr keze alkotta őket? Az ő kezében van minden élőnek a léte és a minden emberi testnek adott lélek.” (Jób 12,7-10)

Akár hiszed, akár nem, a vírusoktól is csak tanulhatunk. Határaink tiszteletét, a határátlépések misztériumát, fogyasztásunk netovábbjának jelzéseit, a félelem oldását a kapcsolatban, a kapcsolataink értékét, a létezés félelmes titkát, és ki tudná mindazt felsorolni, amire felnyithatja szemünket a második vagy x-edik hullám. Még a második közepén se járunk, miközben projektünk véget ér, harminc bejegyzéssel, negyvenöt alkotó közös munkájával. Szerkesztőként követve az alkotó folyamatot, érzékeltem a félelmet, bizonytalanságot, ugyanakkor szükségét annak, hogy kell a lét új kihívásáról beszélni, nem mehetünk el mellette némán vagy tagadva. De érzékeltem a derűt is, a kimondás, megmutatás okozta erőt, és a bizalmat, hogy van miért, a létöröm felülírja a félelmet, életveszélyt.

 

Szerkesztői levelezés közben Németh Esztertől kaptam egyszer két Clara Louise verset, németül és nyers fordításban. Meg akarta mutatni azt a többletet, amit kapott a fiatal költő verseiből. Túlcsordult, inspirált a helyzet, műfordítással válaszoltam. Az egyik vers ide illik, búcsúszónak:

 

Clara Louise
Lehelet

 

Az idő minden rétege lehelet-

vékony és törékeny.

 

Egyetlen leheletünk

ezer karáttal sem mérhető.

 

 

 

 A Covid-hullám neheze még előttünk jár, de olyan próbákon vagyunk túl, 

ami bizalmat ébreszt, és amikből tanulhatunk. 

Csak lenni jó. A legnagyobb ajándék. 

De legalább akkora felelősség.

 

Éljünk vele! És vigyázzunk egymásra!

 

Búcsúznak a Második Hullám szerkesztői:

 

Bertóti Johanna, Bódi Kati, Miklya Zsolt, Németh Eszter