Каталин Таши: Жетімдер балладасы

Суретші: Пирошка Клешиц

Негізгі сөздер: арша, нәресте, тал (boróka, csecsemő, fűzfa)

Күздің тымық кеші еді,

Салқын самал еседі.

Айлы түнде бойжеткен,

Бой сергітсем деп еді.

Кенет балғын сәбидің 

Үні келді құлаққа.

Жұмбағы көп пәнидің,

Алары аз ба сынаққа?!

Арша талдың түбінде,

Күздің салқын күнінде.

Айдың күлгін сәулесі,

Түсіп балғын бетіне.

Сәби жатыр шырылдап,

Қалай кері бұрылмақ.

Келді жетіп жанына,

Қалай мұны ұғынбақ?

Бауырына басады,

Қалай одан қашады.

Ет жүрегі елжіреп,

Көңілі толқып-тасады.

Әлдилейді жұбатып,

Кетті қызды қуантып.

Әннің тыңдап әуенін,

Жатқан сынды ұнатып.

Ойламай күн бағысты,

Алдағы асау ағысты. 

Тал ағаштың түбінде,

Қос мұңлық солай табысты.

Көтеріп ап сәбиді,

Үйіне ару қайтады.

Шақалақты тербетіп,

Әлди жырын айтады.

Имене қарап жан-жаққа,

Үйіне алып келеді.

Өзгенікі деп бұл сәби,

Айтқанға кім сенеді.

-

Жаздың шуақ күнінде,

Үйеңкінің түбінде.

Жарқылдап күлген жас сәби,

Жалаң аяқ шапқылап,

Жүгіріп жүр бүгінде.

Бойжеткеннің алдында,

Жалаң аяқ шалғында.

Оған ән-жыр айтады,

Саялы салқын тал мұнда.

Шық көмкерген жібектей,

Көк шалғында ойнайды.

Мейірленіп сәбидің,

Қызығына тоймайды.

«Қаршыға ұя салыпты,

Қараңдар анда жылқыны.

Қызылтал мен шынарға

Ағады бұлақ бұлқынып.

Қараңдар, онда үйір жүр,

Құлдыраңдап құлын жүр.

Сені әсте бермен ешкімге» -

деп қыз оған арнар жыр.

-

«Жазмыштан озмыш жоқ» деген,

Өмірге деген өкпеден:   

Ойнақтап жүрген сәбидің,

Қалмады жасы төкпеген.

Тал мұңға батқан, боз аспан.

Өксиді бала адасқан. 

Балқарағайды біреу жаңқалап,

Ай сәулесінен өзін қалқалап.

Көкшулан айдың астында,

Долана дәні қалтырап,

Жеткіншек бала зарлайды,

Он саққа ойы шарқ ұрад.

Тапжылмай ай да қалғандай,

Зеңгір көктің астында,

Жылайды сәби сормаңдай.

Айрылды жалғыз жақыннан,

Тұрады қалай толғанбай.

Кішкентай крест қойыпты,

Сәмбітал ағашы астында.

Жаңадан ғана үйілген,

Томпайған мүрде басында.

«Шынымен тастап кеттің бе?!

Жүремін қалай сен жоқта?!

Зеңгір биік аспаннан,

Көз салшы мендей бейбаққа.

-

«Кеудеңе басып сен мені,

Жүрегіңмен тербеттің. 

Бұлақ пен үйірге апарып,

Ән-жырға мені үйреттің.

Үреймен үйге апарып,

Әлдилеп мені тербедің.

Өгей ана дегенге,

Ант етем, еш сенбедім.

Шабындықта жүгіріп,

Әлі талай жүрермін.

Күздің тымық кешінде,

Жоқтығыңды білермін.

Сен сияқты мәпелеп,

Қиялымда тербермін.

Өзіңді іздеп қыз-ана, 

Өмір бойы өтермін.

Аудармашылар: Джо Варади, Алтыншаш Жақиянова. Редактор: Бабақұмар Хинаят

Төмендегі сілтеме бойынша өтіп, Джо Варади жасаған өлеңнің ағылшын тіліндегі аудармасын оқи аласыздар: СІЛТЕМЕ

Тимеа Буза орындаған Ката Ташидің өлеңін Мажар тілінде келесі аудио жазбадан тыңдай аласыздар:

Айгерим Карибаева: Ана (anya)

Kneipp Virág: Тал (fűzfa)

Klesitz Piroska: Өмір ағашы (életfa)

Нұрлан Әбішев: түс (álom)