Szósátor / Сөзотау

Kazak-magyar gyerekirodalmi műhely

Қазақ-Мажар балалар әдебиеті шеберханасы

Kalas Zsuzsa: Szósátor / Калаш Жужа: Сөзотау

Kedves Olvasók,

majdnem pontosan két éve, 2018 novemberében, egy Nursultanban rendezett konferencián találkoztam Zauréval. A hatesztendős Író Cimborákról meséltem neki, ő meg arról, hogy szeretne egy gyerekirodalmi műhelyt szervezni a hazájában. Akkor a komoly hatéves meg az újszülött műhely összefogott, és elhatározta, hogy közös játékba kezd. Több mint egy év telt el, mire kitaláltuk, hogyan is játsszuk ezt a játékot. Összeszedtünk rengeteg szót, majdnem ötszázat, amelyek magyarul, kazakul valamiért fontosak számunkra. Ezeket a szavakat egymás nyelvére fordítottuk - ez lett a mi szavakból épített sátrunk. Aztán meghívtunk egy csomó játszótársat, hogy térjenek be hozzánk verssel, rajzzal, mesével, kalligrammal. A következő évben a két országban párhuzamosan készült az a rengeteg alkotás, amelyet elétek tárunk. Az elkövetkező hónapokban Titeket is vendégül látunk, kedves Olvasók, és hívunk Benneteket szósátrunkba, egy közös játékra.

A szervezésben segítségemre volt a magyar csapat: Bódi Kati, Kalas Zsuzsa és Széchey Rita

Szeretettel,

Majoros Nóra

Құрметті оқырман қауым!

Мен Зәурені осыдан екі жыл бұрын Нұр-Сұлтан қаласында өткен жазушылар форумында кездестірген едім. Біз әдебиет туралы ой толғап тұрып, мен оған еліміздегі бұдан алты жыл бұрын құрылған Балалар әдебиеті бірлестігі жайында әңгімелеп бергенмін. Ол бірлестікті «Жазушы достар» деп атаймыз. Зәуреге ол ұнады. Осындай бірлестікті өз елінде құрсам деген ниетін білдірді. Сөйтіп біздің есі кіріп қалған алты жасар баламыз жаңадан туған нәрестемен бірге ойын ойнағысы келді. Бір жыл бойы қандай ойын ойнағымыз келетінін ойластырдық. Қазақ және мажар тілдері үшін маңызды 500-дей сөз жинадық. Бұл сөздерді бір-біріміздің тілімізге аудардық, сөйтіп ол сөздік екі елге ортақ сөздерден құралған киіз үйге айналды. Бұл үйге көп достарымызды шақырдық, олар өлеңдерін, әңгіме, ертегілерін, суреттерін, каллиграммаларын алып келіп сыйлады. Алдағы уақытта сіздердің назарларыңызға ұсынатын шығармалар мен суреттер біздің жобамыздың өмірге келген екінші жылында атқарылды әрі екі елде бір кезеңде жарияланады. Қымбатты оқырмандар, сіздерді сөзден құралған киіз үйіміздің төрінде  бірге ойнауға шақырамыз.

Біздің елде бұл жобаны жүзеге асыруға көмек берген шағын командам бар: олар Кати Боди, Жужа Калаш мен Рита Сечей 

Ізгі тілекпен, 

Нора Майорош

Сүйінші! 

Сөзотау – Қазақ және Мажар балалар әдебиеті шеберханасы ашылды! 

Балалар әдебиеті ұрпақ тәрбиесінің уызы, тал бесігі, тәрбие мектебі. Сондықтан бұл сала  ешуақытта назардан тыс қалмауы тиіс. Дегенмен біздер Қазақстандағы балалар әдебиетінің тұралап, кенжелеп қалғанын көріп жүрміз,  солай болды екен деп қол қусырып қарап отыра беруге болмайтынын ұқтық. Сол себептен, балалар әдебиетін әдеби әлемге  енгізуге септігін тигізетін мүмкіндіктің көзін табуға тырыстым. Дәл сол уақытта Қазақстан Жазушылар одағы «Сөз энергиясы» форумын ұйымдастырып, шет елдерден жазушы-ақындарды елімізге шақырып, олардың тәжірибесімен таныстық. Келген қонақтардың ішінде маған  ерекше әсер еткен Мажарстаннан келген беделді балалар жазушысы Нора Майорош болатын. Ол өз еліндегі балалар ақындары мен жазушыларының бірлестігі жайында айтып, атқарып жүрген іс-шараларымен таныстырды. Бұл тәжірибе біз үшін де өте пайдалы болатынын бірден аңғардым, сөйтіп филология ғылымдарының докторы, жазушы Нұрдәулет Ақыш ағамен, Нора Майорошпен етене танысып, ерекше жобаны қолға алуға бекіндім. Екі жақ бірігіп, 500-ге тарта сөзі бар сөздік құрастырып, екі елде әдеби конкурс өткізіп, нәтижесінде 16 қазақ тіліндегі шығарманы, 26 мажар тіліндегі шығарманы іріктеп, екі тілге аударып, иллюстрация салдырдық. 

Осындай қыруар шаруаларды бірлесе атқаруға атсалысқан қазақ тобының барлық мүшелеріне, аудармашылар Бабақұмар Хинаят пен Нұржан Түменовке, жазушы-редактор Ділдәр Мамырбаева мен Мәскеудегі «Астана» елдер достығы мен ұлттық мәдениетті дамыту қорының басқарма төрайымы Жарқын Утешоваға және шетелдегі қандастарымызға шексіз  алғысымды  білдіремін.

Ізгі тілекпен, 

Зауре Төреханова

Nagyszerű hír!

Megnyitja kapuját a Szósátor, a Kazak-magyar gyerekirodalmi műhely!

A gyerekirodalom az új generáció bölcsője és iskolája. Éppen ezért érdemel kiemelt figyelmet. Mégis úgy tűnik, Kazahsztánban a perifériára szorult, mintha maga is kiskorú volna. Pedig ez nem így van! Sokáig kerestem a lehetőséget, hogy a gyerekirodalom bemutatkozhasson az irodalmi életben. Miközben ezek a gondolatok foglalkoztattak, a Kazakhsztáni Írószövetség „Energy of a Word in a Modern World” (A szó energiája a modern világban) címmel konferenciát szervezett, amelyre több országból hívtak író és költő vendégeket, akik megoszthatták velünk tapasztalataikat.  A vendégek között volt Majoros Nóra, ismert magyarországi gyerekirodalmi szerző, aki mély benyomást tett rám. Mesélt a hazájában működő alkotóműhelyről, és a projektjeikről. Úgy éreztem, ez a tapasztalat nagyon hasznos lehet a számunkra is, ezért összefogtunk Majoros Nórával, illetve Nurdaulet Aqysh íróval, a filológia doktorával, és elhatároztuk, hogy egy különleges projekt szervezésébe fogunk. Összeállítottunk egy körülbelül 500 szóból álló szótárat, majd ebből kiindulva irodalmi pályázatot hirdettünk, amelynek eredményeként 16 kazak és 26 magyar mű született. Ezeket mindkét nyelvre lefordítottuk, és illusztrációkat készítettünk hozzájuk.

Köszönettel tartozom a kazak csapat tagjainak ezért a hatalmas munkáért: Babakumar Khinayat és Nurzhan Tumenov fordítóknak, Dildar Mamyrbayeva szerző-szerkesztőnek, Zharkyn Uteshovának, a moszkvai Astana Nemzeti Barátság és Kultúra Alapítvány elnökasszonyának, és külföldi partnereinknek.

Szeretettel,

Zaure Torekhan

INFORMÁCIÓ / АҚПАРАТ

Mindkét országban minden alkotó az 500 szavas, kétnyelvű szólistából indult ki, és különböző feladatok közül választhatott: 

– Szerzőink három kulcsszót választottak, ezek köré szőttek verset, mesét. Az így készült alkotásokhoz az illusztrátorok készítettek rajzokat. 

– Az illusztrátorok is választhattak szavakat, és ezeket tetszőleges technikával ábrázolták. 

– Ezeken kívül a szavakból szóképeket és szóverseket, azaz kalligramokat is lehetett készíteni.

Ezt az 500 szót nem mutatjuk meg egyben, de minden alkotásnál feltüntetjük, melyek voltak az alkotó által választott kulcsszavak.

A blogon mindkét nyelven közölni fogjuk az alkotásokat. Azokat a bejegyzéseket, amelyek az egyes témakörök bevezetői, vagy információt tartalmaznak, két nyelven közöljük, amint ezt a bejegyzést is. Ugyanígy járunk el azokkal a bejegyzésekkel, amelyekben csak képeket mutatunk be: a képfeliratok kétnyelvűek lesznek. 

Amikor azonban meséket vagy verseket közlünk, akkor egyszerre jelentetünk meg külön egy kazak és egy magyar nyelvű bejegyzést, hogy mindenki a saját nyelvén élvezhesse az alkotást. 

Minden alkotáshoz készült fordítás, így a kazak szerzők műveit elolvashatjátok magyarul, a kazak olvasók pedig a magyar nyelvű művekkel ismerkedhetnek meg az anyanyelvükön.

A blogon hét témakörre csoportosítva fognak megjelenni a téma alkotásai, mintha egy mesekönyv hét fejezetét olvasnátok. Minden témakörhöz tartozik egy játék, amelyben Olvasóinkat is alkotásra hívjuk. A határidőig beérkező, a kiírásnak megfelelő alkotásokat országonként a szerkesztő csapat zsűrizi, és a témakör végén a legjobbnak ítélt művet vagy műveket közzétesszük. A játék kiírása mindig a témakör elején fog megjelenni.

A projekten rengeteg alkotótárs, szerkesztő, fordító dolgozott. A résztvevők listája a blogon külön rögzített oldalon bármikor megtekinthető. 

Friss információért kövesd az Író Cimborák facebook oldalát!

Екі елдің байқауға қатысушылары 500 сөзден тұратын екі тілді сөздікті пайдаланып, көп тапсырмалардың ішінен өздерінің қалағанын таңдады.
– Біздің авторлар негізгі үш сөзді таңдап, сол үш сөзді өздерінің шығармаларында, яғни әңгіме, ертегілерінде, өлеңдерінде қолданды. Ал суретшілер болса осы шығармаларға иллюстрация салып берді.
– Сонымен қатар суретшілер кез келген сөзді таңдап алып, ол сөзді сурет мәнеріне түсірді.
– Бұл тапсырмаларға қосымша, сөз иллюстрациялары мен сөз жолдары, яғни каллиграммалар салынды.
Барлық 500 сөз бірден қолданылмайды, бірақ әр шығармада қай сөз бар екені көрсетіледі.

Біз шығармаларды өз блогымызда екі тілде жариялайтын боламыз. Қандай да бір ақпаратты посттар, суретті посттар осы жазба сияқты екі тілде жарияланатын болады. Алайда, ертегілерді немесе өлеңдерді жариялаған кезде қазақ және мажар шығармалары бір уақытта шықса да, бөлек-бөлек тұрады, сонда шығарманы әр оқырман өз ана тілінде еш кедергісіз оқи алады. Барлық шығармалар екі тілге аударылды, сондықтан сіз қазақ авторларының шығармаларын мажар тілінде, мажар тіліндегі шығармаларды қазақ тілінде оқи аласыз.

Біз блогтағы барлық шығармаларды жеті тақырып бойынша топтастырдық, сөйтіп сіздер жеті тараудан тұратын әңгімелер жинағын оқып отырғандай боласыздар. Әр тақырыпта бір-бір ойын бар, ол ойында біз оқырмандарымызды шығармашылық ізденіске шақырамыз. Белгіленген уақытқа дейін келіп түскен жұмыстар әр елдегі редакциялық алқаның бағасын алып, тақырып соңында ең үздік шығармалар жарияланады. Ойынның кіріспесі  тақырыптың басында  беріледі. 

Бұл жобаны жүзеге асыру үшін көптеген суретшілер, редакторлар, аудармашылар жұмыс істеді. Олар жайында ақпаратты блогтың бекітілген парақшасынан, импрессумнан (сілтемесі берілген мәліметтер) табуға болады. 

Жаңа ақпарат алу үшін Facebook желісіндегі біздің аккаунтымызға тіркеліңіз.